Dự luật vừa được Uỷ ban Thường vụ Quốc hội thảo luận, cho ý kiến vào sáng nay, 19/3.
Trước những tồn tại, yếu kém trong công tác tiếp dân
do chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế, đồng thời chưa có văn bản pháp
lý cao nhất quy định về tiếp công dân, Thanh tra Chính phủ và Uỷ ban
Pháp luật của Quốc hội đều đề nghị ban hành Luật Tiếp công dân.
Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh cho biết
dự thảo Luật quy định ở các bộ, sở thì không có hệ thống tiếp công dân
riêng mà người đứng đầu phải trực tiếp tiếp công dân để tránh rườm rà,
lãng phí.
Còn các trụ sở tiếp công dân được thành lập ở các cấp
hành chính, bao gồm: Trụ sở tiếp công dân của Trung ương Đảng và Nhà
nước, trụ sở tiếp công dân của tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương,
trụ sở tiếp công dân của quận, huyện, TP, thị xã thuộc tỉnh.
Việc tiếp công dân của xã, phường, thị trấn do Chủ tịch UBND cấp xã trực tiếp phụ trách, có công chức kiêm nhiệm đảm nhận.
Tổng Thanh tra Chính phủ cũng cho biết trụ sở tiếp
công dân tại các cơ quan hành chính cấp Trung ương và cấp tỉnh sẽ là cơ
quan độc lập, có tư cách pháp nhân và con dấu riêng.
Thẩm tra dự án Luật này, ông Phan Trung Lý, Chủ nhiệm
Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội cho rằng không thể coi trụ sở tiếp dân là
một cơ quan độc lập, có tư cách pháp nhân như quy định trong dự thảo
Luật vì sẽ tạo ra một cơ quan trung gian giữa người dân với người có
thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh. Do đó,
cũng không thể quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn cho các trụ sở
tiếp công dân như đang thể hiện trong dự thảo Luật.
Cơ quan thẩm tra cũng cho biết quy định giao trách
nhiệm tiếp công dân của bộ, của sở cho thanh tra bộ, thanh tra sở phụ
trách là mâu thuẫn với trách nhiệm của người đứng đầu các bộ, các sở
trong việc tiếp công dân.
Do đó, cơ quan thẩm tra đề nghị dự thảo Luật chỉ nên
tập trung quy định về tiêu chuẩn, điều kiện cơ sở vật chất, việc bố trí
vị trí của trụ sở, địa điểm tiếp công dân, cách thức phối hợp các hoạt
động tại trụ sở tiếp công dân, trách nhiệm quản lý trụ sở tiếp công dân
cũng như một số nguyên tắc để xây dựng nội quy của trụ sở, địa điểm tiếp
công dân...
Để tránh việc các cơ quan, tổ chức đơn vị xây dựng
các trụ sở tiếp công dân nằm ngoài trụ sở làm việc của cơ quan một cách
tràn lan, gây tốn kém, lãng phí, dự thảo Luật cần quy định rõ các cơ
quan nào thì có trụ sở hoặc địa điểm tiếp công dân riêng, các cơ quan
nào thì tổ chức tiếp công dân ngay tại trụ sở cơ quan mình.
Không "hành chính hóa" cơ quan tiếp công dân
Thảo luận về mô hình trụ sở tiếp công dân, Chủ tịch
Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cho rằng dự án Luật chỉ mới tập trung quy định
về công tác tiếp công dân trong các cơ quan thuộc hệ thống cơ quan hành
chính nhà nước. Quy định như vậy sẽ là không toàn diện vì công tác tiếp
công dân là công việc thường xuyên của hầu hết các cơ quan, tổ chức
trong hệ thống chính trị.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị 2 loại trụ sở tiếp công
dân, một là trụ sở tiếp công dân của các cơ quan đại diện như Đảng, Mặt
trận Tổ quốc, cơ quan dân nguyện,... (để nắm thông tin, giám sát), còn
loại trụ sở tiếp dân thứ hai là của các cơ quan có thẩm quyền giải quyết
các kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo của nhân dân. Chủ tịch Quốc
hội đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu cụ thể hai mô hình này.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cũng lưu ý cần có
cách quy định để người dân đi góp ý, khiếu nại, tố cáo… đến đúng được
cơ quan tiếp dân trực tiếp giải quyết yêu cầu của mình, hoặc nếu cơ quan
tiếp dân tiếp nhận ý kiến của nhân dân rồi chuyển cơ quan có thẩm quyền
xem xét, trả lời và cơ quan tiếp dân có quyền “giao hẹn” với cơ quan
có thẩm quyền khi nào có kết quả trả lời người dân. Theo Chủ tịch Quốc
hội, quy định như vậy sẽ không làm cho cơ quan tiếp dân bị “hành chính
hoá” và các ngành chức năng không “đùn đẩy” việc tiếp dân cho các
cơ quan này.
Dự thảo Luật Tiếp công dân sẽ được Quốc hội thảo luận tại kỳ họp thứ 6 tới.
