Tại Báo cáo số 3868/BC-UBCVĐXH13 ngày 5/5/2015 của Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội thẩm tra Báo cáo của Chính phủ về tình hình quản lý và sử dụng quỹ BHXH năm 2014 có nhận định: “Tình trạng lạm dụng để trục lợi quỹ BHXH, BHTN chưa được kiểm soát có hiệu quả; việc giải quyết chế độ, chính sách về BHXH, BHTN vẫn còn có sai sót, chưa kịp thời; người dân còn phàn nàn về cách làm việc, thái độ phục vụ của một bộ phận không nhỏ cán bộ, viên chức ngành BHXH…”.

Về vấn đề này, trong các Báo cáo của Chính phủ về tình hình quản lý và sử dụng quỹ  BHXH trong những năm gần đây cũng đã chỉ ra những hạn chế nêu trên trong tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHTN. Đồng thời, cũng đã đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao tính hiệu quả trong tổ chức thực hiện chính sách BHXH, cụ thể:

- Tăng cường công tác quản lý, kiểm soát việc giải quyết, thủ tục chi trả các chế độ BHXH, nhất là chế độ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và trợ cấp thất nghiệp bảo đảm đúng đối tượng, đúng chế độ theo quy định, bảo đảm quyền lợi cho người lao động, đồng thời ngăn chặn các hành vi lạm dụng, trục lợi bảo hiểm. Trong đó, chú trọng công tác hướng dẫn nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác chính sách tại các đơn vị sử dụng lao động; chủ động phối hợp với chính quyền địa phương để quản lý tốt đối tượng hưởng bảo hiểm xã hội.

- Đổi mới phương thức tổ chức chi trả chế độ lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp thất nghiệp hàng tháng qua tổ chức dịch vụ công ích của Nhà nước nhằm bảo đảm tính chuyên nghiệp và an toàn trong việc thực hiện thu, chi.

- Tiếp tục cải cách thủ tục trong thực hiện chính sách BHXH trên nguyên tắc đơn giản, dễ dàng, thuận tiện, bảo đảm kịp thời và đầy đủ quyền lợi của người tham gia. Trong năm 2015, BHXH Việt Nam tập trung hoàn thiện phần mềm quản lý nghiệp vụ của ngành để đưa vào sử dụng thí điểm và tiến tới triển khai tại tất cả các tỉnh, thành phố; cấp mã số định danh cho người tham gia và thụ hưởng; Triển khai ứng dụng chữ ký số và xây dựng phần mềm cung cấp dịch vụ công trực tuyến trên mạng Internet; tổ chức tiếp nhận và trả kết quả thủ tục trực tiếp tại doanh nghiệp hoặc thông qua dịch vụ bưu điện, phấn đấu đến cuối năm 2015 giảm thời gian thực hiện các giao dịch về thu, nộp BHXH của đơn vị, doanh nghiệp xuống còn 49,5 giờ/năm.

- Nâng cao ý thức trách nhiệm, chất lượng phục vụ nhân dân.

Minh bạch, thuận tiện trong thực hiện chính sách BHXH

Trong những năm qua, với sự cố gắng của ngành BHXH và sự vào cuộc của các cấp chính quyền từ Trung ương tới địa phương trong triển khai thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 22/11/2012 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác BHXH, BHYT giai đoạn 2012-2020, nhìn chung tình trạng lạm dụng BHXH, BHTN và cách làm việc, thái độ phục vụ của cán bộ, viên chức ngành BHXH đã từng bước được cải thiện theo hướng tốt hơn nhưng vẫn còn diễn ra, đòi hỏi cần tiếp tục phấn đấu đáp ứng được yêu cầu.

Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XIII đã thông qua Luật BHXH năm 2014, trong đó bổ sung nhiều quy định nhằm tăng cường tính tuân thủ pháp luật, bảo đảm công khai, minh bạch, thuận tiện hơn trong tổ chức thực hiện.

Bên cạnh đó, Chiến lược phát triển ngành BHXH Việt Nam đến năm 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 1215/QĐ-TTg ngày 23/7/2013 với mục tiêu tiếp tục phát triển ngành BHXH Việt Nam theo hướng hiện đại, bảo đảm đủ năng lực và điều kiện để nâng cao chất lượng, hiệu quả phục vụ và tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

Như vậy, với các quy định mới của Luật BHXH năm 2014, sự quan tâm của các cấp chính quyền và sự quyết tâm, cố gắng của ngành BHXH sẽ từng bước hạn chế được tình trạng nêu trên, hiệu quả hoạt động, chất lượng phục vụ sẽ được nâng lên.