Theo quy định của Nghị định 23/2015/NĐ-CP ngày 16/2/2015 của Chính phủ về cấp
bản sao từ sổ gốc, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký và chứng
thực hợp đồng, giao dịch có quy định “Bản chính” là những giấy tờ, văn bản do
cơ quan, tổ chức có thẩm quyền cấp lần đầu, cấp lại, cấp khi đăng ký lại; những
giấy tờ, văn bản do cá nhân tự lập có xác nhận và đóng dấu của cơ quan, tổ chức
có thẩm quyền.
“Bản sao” là bản chụp từ bản chính hoặc bản đánh máy có nội dung đầy đủ,
chính xác như nội dung ghi trong sổ gốc, tuy nhiên theo công chứng viên (CCV)
Nguyễn Chí Hòa, Trưởng phòng Công chứng số 1, Phó Chủ tịch Hội Công chứng
TP.HCM thì thực tế các CCV rất lúng túng. Đơn cử trong trường hợp sao sổ hộ khẩu
và hộ chiếu (là việc gặp thường xuyên), đa phần người dân chỉ yêu cầu chứng thực
bản sao có 1 trang hộ khẩu (thường trang đầu và trang họ cần) trong khi sổ hộ
khẩu có nhiều trang.
Tương tự, hộ chiếu có mười mấy trang trong khi người dân chỉ có nhu cầu chứng
thực bản sao trang 3, 4 là trang có ảnh của họ và cơ quan có thẩm quyền cấp hộ
chiếu. “Trong trường hợp này có công chứng bản sao không? Hiện nay chúng tôi biết
có nhiều phường, xã vẫn chứng bản sao nhưng nhiều phường, xã công chứng không
chứng vì cho rằng bản sao này không “đầy đủ, chính xác” so với bản chính.
Ngoài ra, cũng theo CCV Nguyễn Chí Hòa, việc chứng thực bản sao một số loại
thẻ từ cũng rất khó khăn. Bởi, thẻ từ khi photocopy, về hình thức giống như bản
chính, nhưng do thẻ từ được nhiều cơ quan, tổ chức cấp (ngân hàng, siêu thị...)
nên việc xác định thật hay giải rất khó.
Mặt khác, cũng theo phân tích của CCV Nguyễn Chí Hòa, về nội dung, một số
thẻ từ được sử dụng kỹ thuật mã hóa dữ liệu có những thông tin không thể hiện
trực tiếp trên bề mặt bản photocopy mà phải dùng thiết bị điện tử chuyên dụng mới
có thể đọc được thông tin. Như vậy, các loại thẻ từ này nhìn mắt thường thì bản
photo giống bản chính nhưng nội dung lại khác thì có được chứng thực bản sao
không? Những vấn đề này cần sớm có hướng dẫn.
Cũng liên quan đến vấn đề bản sao, người thực hiện chứng thực không được chứng
thực trong trường hợp ví dụ bản chính được cấp sai thẩm quyền hoặc giả mạo; bản
chính đã bị tẩy xóa, sửa chữa, thêm bớt nội dung…
Theo CCV Trần Văn Hạnh, Văn phòng Công chứng Hùng Vương, Hà Nội thì việc nhận
biết văn bản nào không được chứng thực phải do các CCV dày dạn kinh nghiệm, nắm
chắc các quy định của pháp luật mới phát hiện được. Trong khi quy định thẩm quyền
chứng thực bản sao của Luật Công chứng mới triển khai một thời gian ngắn nên
các CCV chưa có nhiều kinh nghiệm cọ xát thực tiễn. Thậm chí có nơi, CCV chưa
ký bản sao nào. Do đó khi thực hiện nhiệm vụ này sẽ trong tâm lý lo sợ sai sót
mà từ chối yêu cầu của công dân.
CCV Trần Văn Hạnh đề
nghị cần tăng cường công tác tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ, đẩy nhanh tiến độ lập
Hội Công chứng trong cả nước cũng như tăng cường công tác thanh, kiểm tra, kịp
thời uốn nắn các vi phạm.
Liên quan đến việc chứng
thực bản sao từ bản chính, chữ ký trong giấy tờ, văn bản, sau thời gian thi
hành Luật Công chứng mới, Cục Bổ trợ tư pháp thừa nhận trong thời gian một số
văn bản hướng dẫn thi hành luật chưa được ban hành, đã có một số vấn đề vướng mắc,
đặc biệt việc triển khai thực hiện quy định về công chứng bản dịch, chứng thực
bản sao từ bản chính, chữ ký trong giấy tờ, văn bản...
Trong bối cảnh đó, nhiều
địa phương Sở Tư pháp đã kịp thời có văn bản hướng dẫn tạm thời, tăng cường
công tác kiểm tra hướng dẫn nghiệp vụ. Còn về phía Bộ Tư pháp cũng sẽ đẩy nhanh
tiến độ xây dựng các văn bản hướng dẫn và giải quyết kịp thời vướng mắc cho địa
phương khi có các vấn đề phát sinh.
|
