Không đúng thông lệ, không được chấp nhận?
Trước
khi có Luật Công chứng và Nghị định 79/CP về chứng thực, các phòng công
chứng ngoài xác nhận tính xác thực, hợp pháp của hợp đồng, giao dịch còn
“kham” luôn cả việc chứng thực giấy tờ bản sao và chữ ký người dịch.
Công việc quá nhiều dẫn đến tình trạng ùn tắc, quá tải.
Hình
ảnh thường thấy ở các phòng công chứng những năm 2000 là cảnh người dân
chen chúc, chờ đợi khi có yêu cầu về công chứng. Từ đó dẫn đến nhiều
tiêu cực như chen lấn, cò mồi... Luật Công chứng có hiệu lực, công chứng
và chứng thực tách bạch thì việc chứng thực chữ ký người dịch đã được
giao về cho các Phòng Tư pháp.
Từ đây,
công chứng đã được giảm tải một cách rõ ràng. Chủ trương giao chứng
thực về cho cơ sở được đánh giá có nhiều thành công, giảm tải cho các tổ
chức hành nghề công chứng.
Tuy
nhiên, việc giao chứng nhận chữ ký người dịch cũng nảy sinh những bất
cập. Theo phản ánh của nhiều địa phương, họ không đủ nhân lực để làm
công việc này. Hiện nay, ngoài các quận huyện ở các thành phố lớn có thể
có đến gần chục biên chế, thì các Phòng Tư pháp ở tỉnh lẻ chủ yếu có từ
3 - 5 biên chế, chưa kể một số nơi vùng sâu, vùng xa con số còn ít
hơn.
Dù được
giao quyền chứng thực chữ ký người dịch nhưng hầu hết các cán bộ tư
pháp đều không có trình độ ngoại ngữ, khi chứng thực chữ ký họ không thể
hiểu nổi nội dung bản dịch là gì, đúng hay sai so với bản gốc (đành
rằng việc chứng thực chữ ký chỉ là hình thức, còn nội dung do người dịch
chịu trách nhiệm) nhưng cũng gây không ít phiền toái nếu có tranh
chấp.
Thẩm
quyền là một chuyện, vấn đề quan trọng hơn là việc chứng thực tại Phòng
Tư pháp gây nhiều bất tiện cho người dân. Nhiều người dân phản ánh giấy
tờ có chứng thực của cơ quan hành chính đem ra nước ngoài không được
chấp nhận.
Vì theo
thông lệ, ở nước ngoài, việc chứng thực chữ ký người dịch được thực
hiện bằng các phiên dịch viên có tuyên thệ và do các công chứng viên
được bổ nhiệm chứng thực (mà không phải chứng thực của chính quyền). Khi
giấy tờ đã chứng thực không được chấp thuận, người dân phải mất công
tìm đến các sứ quán, vừa mất công lại chi phí lớn. Đó là chưa kể việc
quản lý đội ngũ dịch thuật khi giao về cho cơ quan hành chính cũng bộc
lộ nhiều khó khăn.
Giao lại là thuận lợi cho người dân
Dự thảo
Luật Công chứng (sửa đổi) mới nhất được trình tại Phiên họp thứ 25 của
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đề cập việc mở rộng phạm vi hoạt động của
các tổ chức hành nghề công chứng, của công chứng viên.
Báo cáo
một số vấn đề lớn xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Ủy ban Pháp
luật cho rằng, về lâu dài việc tách bạch, chuyên môn hóa hoạt động công
chứng là cần thiết.
Tuy
nhiên, trong điều kiện và hoàn cảnh thực tế ở nước ta hiện nay, việc
giao cho các tổ chức hành nghề công chứng và công chứng viên nhiệm vụ
chứng nhận bản dịch, chứng thực chữ ký và bản sao giấy tờ, văn bản như
các cơ quan hành chính nhà nước đang làm hiện nay sẽ tạo thuận lợi hơn
cho người dân trong việc lựa chọn và tiếp cận loại hình dịch vụ công
này, đồng thời cũng không trái với các nguyên tắc cơ bản của Liên minh
Công chứng thế giới mà Việt Nam mới tham gia làm thành viên.
Để bảo
đảm cân đối về nhiệm vụ giữa tổ chức hành nghề công chứng và các Phòng
Tư pháp quận, huyện, Ủy ban nhân dân cấp xã, Thường trực Ủy ban Pháp
luật đề nghị tiếp thu một phần ý kiến của Đại biểu Quốc hội và chỉnh lý
Dự thảo Luật theo hướng quy định công chứng viên được thực hiện việc
chứng nhận bản dịch giấy tờ, đồng thời được chứng thực bản sao từ bản
chính và chứng thực chữ ký nhưng chỉ giới hạn đối với các giấy tờ, tài
liệu liên quan đến hợp đồng, giao dịch mà mình công chứng. Phòng Tư pháp
cấp huyện và UBND cấp xã vẫn thực hiện các công việc chứng thực theo
quy định tại Nghị định 79/2007/NĐ-CP như hiện nay.
Đa số ý
kiến trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng tình với quan điểm của Ủy ban
Pháp luật. Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường cũng khẳng định: “Việc
giao lại chứng nhận bản dịch cho công chứng viên sẽ bảo hộ khách hàng
tốt hơn, bảo đảm công tác quản lý cũng tốt hơn”. |
