Từ khi ly hôn đến nay tôi đã nhiều lần xin chồng cũ và gia đình anh ấy cho cắt hộ khẩu để chuyển vào nhà của bạn tôi ở Q.Gò Vấp, TP.HCM. Thế nhưng gia đình anh ấy muốn tôi phải viết giấy từ chối nuôi con thì mới đưa sổ hộ khẩu để tôi làm thủ tục. Trong khi tôi không muốn xa con, cả tôi và chồng cũ đều biết tôi nuôi con tốt hơn anh ấy. Xin hướng dẫn cho hai mẹ con tôi. 

Trả lời: Theo điều 3, điều 8 và điều 9 Luật cư trú, công dân có quyền tự do cư trú (thường trú hoặc tạm trú) theo quy định của pháp luật. Do vậy, khi bị gia đình chồng cũ cản trở quyền tự do cư trú, chị có quyền khiếu nại, tố cáo, khởi kiện hành vi trái pháp luật đó. Con chị là trẻ chưa thành niên và đang sinh sống thường xuyên với chị nên theo điều 13 Luật cư trú, cháu sẽ có nơi cư trú cùng với chị, trừ khi chị và chồng cũ cho cháu ở nơi khác hoặc khi pháp luật quy định khác.

Nếu mẹ con chị đã tạm trú tại TP.HCM từ một năm trở lên và có chỗ ở hợp pháp theo điều 4, 5, 7 nghị định 107/2007/NĐ-CP ngày 25-6-2007 của Chính phủ, chẳng hạn như chị có nhà ở thuộc quyền sở hữu, sử dụng của mình hoặc được bạn chị cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ và có giấy tờ chứng minh kèm theo thì mẹ con chị thuộc trường hợp được nhập hộ khẩu vào TP.HCM (điều 20 Luật cư trú).

Theo điều 21 Luật cư trú, phần II thông tư 06/2007/TT-BCA-C11 ngày 1-7-2007 của Bộ Công an thì thủ tục chuyển hộ khẩu của mẹ con chị như sau:

1. Đầu tiên, chị xin cấp giấy chuyển hộ khẩu.

Hồ sơ bao gồm sổ hộ khẩu và phiếu báo thay đổi hộ khẩu, nhân khẩu. Thẩm quyền cấp là trưởng công an quận nơi chị và con đang có hộ khẩu. Trong thời hạn ba ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, cơ quan có thẩm quyền phải cấp giấy chuyển hộ khẩu cho chị.

2. Sau đó, mẹ con chị làm tiếp hồ sơ bao gồm:

- Phiếu báo thay đổi hộ khẩu, nhân khẩu (bạn chị phải ghi rõ ý kiến đồng ý cho đăng ký thường trú, ký, ghi rõ họ tên và ngày tháng năm).

- Bản khai nhân khẩu.

- Giấy chuyển hộ khẩu.

- Giấy tờ chứng minh mẹ con chị đã tạm trú liên tục tại TP.HCM từ một năm trở lên.

- Giấy tờ, tài liệu chứng minh chỗ ở hợp pháp (hợp đồng hoặc cam kết của bạn chị về việc cho mẹ con chị thuê, mượn, ở nhờ nhà có công chứng hoặc xác nhận của UBND phường).

- Riêng con chị phải có giấy khai sinh (bản chính hoặc bản sao có công chứng hoặc chứng thực).

Thẩm quyền đăng ký thường trú là công an quận nơi chị chuyển đến. Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, cơ quan có thẩm quyền phải cấp sổ hộ khẩu cho chị, trường hợp không cấp phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.